Adder wordt in voortbestaan bedreigd

[Martijn]

Adder wordt in voortbestaan bedreigd

door Maaike Bezemer

Nationaal Park de Meinweg bij Roermond heeft een adder als logo. In de jaren zeventig was Nederlands beste addergebied met 1200 slangen. Nu leven er nog hooguit driehonderd. Talloze onderzoeken en speciaal beheer mochten niet baten.

Eind april is de beste tijd om adders te vinden. Dan liggen de mannetjes te zonnen. De voortplanting komt eraan en de spermacellen moeten rijpen. Maar warmer dan 15 graden moet het niet worden. Dan haalt een adderlijf al de gewenste 25 graden. Dus op een zonnige dag treft zelfs Ton Lenders, al 30 jaar onderzoeker die weet waar hij moet zoeken, maar één volwassen mannetje.

De adder blijkt een vrij iele slang. 47 centimeter lijf en 7,5 centimeter staart in dit geval. Het reptiel zet zijn giftanden af en toe in de handschoen van de onderzoeker. Die houdt hem rustig vast, noteert het aantal schildjes op de kop en maakt een foto. Geen gevaarlijke toestanden. Als je overgevoelig bent, kan een beet dodelijk zijn, maar meestal zwelt je vinger of arm wat op.

De adder blijkt zelfs aaibaar. De onderzoeker checkt de warme, zachte buik op onregelmatigheden, want die kunnen wijzen op inteelt. Dan mag de slang weer geruisloos in de vegetatie glijden.

Na zijn studie biologie koos Lenders voor het onderwijs, maar in zijn vrije tijd deed hij veel veldwerk in Limburg. Hij 'doet' reptielen, amfibieën en vissen, maar de adder is zijn specialiteit. Inmiddels adviseert hij het Nationaal Park en leidt onderzoeken in de Meinweg. Sinds 1976 is het aantal adders er regelmatig geteld. Deze week worden zelfs een paar mannetjes voorzien van een zendertje. Zon- en overwinteringsplekken zijn gelokaliseerd, het voedselaanbod is onderzocht en de vegetatiestructuur is aangepast.

Zo is een eind gemaakt aan grootschalig plaggen. Het verwijderen van de humuslaag werkt goed tegen vergrassing, maar is funest voor adders, weet Lenders. De slang houdt niet van strakke paarse heidevelden. Hij wil rommelige natuur met natte en droge stukken en oude en jonge heide. Inmiddels mag het pijpestrootje weer woekeren. De dorre pollen zien er niet uit, maar adders kunnen er heerlijk op zonnen. Hogere struiken bieden rugdekking tegen roofvogels.

Maar het is niet genoeg. Het aantal adders blijft afnemen. Lenders: Verdroging is het grootste probleem. Het Ruhrgebied ligt dichtbij. Daar wordt nog volop bruinkool gewonnen en dus grondwater onttrokken aan de wijde omgeving. Het waterschap graaft wel extra poelen in de Meinweg en brengt stuwen aan in beekjes, maar tegen zoveel industrie kan de natuur niet op.

Lenders heeft nog een frustratie: wilde zwijnen. Die wroeten naar eikels en vernielen zo de perfecte adderbiotoop. En ze vreten ook slangen, al heeft Lenders dat nog niet kunnen bewijzen. De onderzoeker pleit voor extra afschot. Ik voel zelfs voor een drijfjacht. Merkwaardige opmerking voor een ecoloog, maar volgens Lenders is er wat de zwijnen betreft geen sprake meer van natuur. Om plundering van landbouwgronden tegen te gaan zijn rasters rond het Nationaal Park gelegd. Nu lopen hier 400 varkens, terwijl 50 normaal is. De adder is niet heilig voor mij, maar staat symbool voor een ecosysteem dat we in stand willen houden.


In rommelige natuur gedijt adder het best.Wilde zwijnen vernielen de perfecte adderbiotoop. Adders in Nederland. In ons land leven drie soorten slangen; de adder, de ringslang en de gladde slang. Ze staan op de rode lijst van kwetsbare en bedreigde reptielen. De adder (Vipera berus) is de enige giftige. Vrouwtjes hebben een tweejaarlijkse cyclus. Het ene jaar baren ze 7 tot 14 jongen, meestal in september. Het volgend jaar bouwen ze reserves op. Jonge adders eten eerst insecten, later hagedisjes en kikkers en vanaf het derde jaar alleen nog muizen. Een volwassen adder eet niet meer dan tien muizen per jaar en ligt voornamelijk te zonnen of te slapen. Dat kun je saai noemen, maar ik vind dat vooral effectief omgaan met energie, zegt Ton Lenders, adderdeskundige en oprichter van de landelijke stichting Ravon. 'Zijn' gebied, de Meinweg in Limburg heeft niet de enige adderpopulatie. De slang komt ook veel voor in vochtige heide in Friesland, Drenthe en op de Veluwe. In het noorden doet de slang het inmiddels beter dan in Limburg.

Bron: http://www.rattenslang.nl

[rossi46 Profiel]

Het is erg jammer dat de adder populatie daar afneemt.

Ik ben laatst in Drenthe geweest met een excursie, de excursie leider houdt daar ook de populatie bij, vorig jaar heeft hij er 500 adders gezien, dat houd in volgens bepaalde berekeningen dat er daar (ongeveer 800 hectare) tussen de 1800 en de 3000 adders leven. Dit id een gezonde populatie.

Ik ben vorige week benaderd door iemand van Staatsbosbeheer met de vraag of ik de populatie adders in de omgeving van Ommen in kaart wil brengen, dit houd dus ook in dat ik ze moet hanteren, opmeten, foto's van de kop maken (indentificatie) en wegen.
Hiervoor krijg ik de nodige vergunningen. Donderdag avond gaan we samen alle gebieden langs en krijg ik de nodige uitleg. Ik heb hier erg veel zin in.

[Martijn]

Dat is heel erg leuk en interessant. Hou ons maar op de hoogte!

[rossi46 Profiel]

Natuurlijk zal ik dat doen.